Aanpak van late effecten bij kinderkanker overlevenden: verbetering van kwaliteit van leven en langetermijngezondheid in Duitsland

Ieder jaar worden ongeveer 2.100 kinderen en adolescenten in Duitsland gediagnosticeerd met kanker. Gelukkig zijn de behandelopties aanzienlijk verbeterd, zodat in 2020 meer dan 80% van de patiënten op lange termijn is genezen. Als gevolg hiervan neemt het aantal voormalig zieke kinderen en adolescenten dat reguliere oncologische nazorg heeft afgerond toe. De meerderheid van deze patiënten is nu volwassen en is daarom vaak niet meer in reguliere oncologische nazorg.Hoewel veel kinderen en adolescenten succesvol worden behandeld, wordt hun levensverwachting verminderd omdat nieuwe ziekten kunnen optreden als gevolg van de kanker of de kankerbehandeling. Deze gezondheidsbeperkingen, bekend als late effecten, treffen tot 70% van de volwassen patiënten 30 jaar na het einde van de behandeling. Het scala van late effecten varieert van milde, gemakkelijk te behandelen aandoeningen (bijv. schildklierdisfunctie) tot levensbedreigende complicaties zoals terugkeer van kanker of ernstig hartfalen.Het risico op late effecten hangt af van de ontvangen therapie (bijv. chirurgie, chemotherapie of radiotherapie) en individuele risicofactoren zoals eerdere ziekten, leeftijd op het moment van de behandeling, geslacht en genetische factoren. Veel van de late effecten zijn in de vroege stadia gemakkelijk te behandelen, daarom worden regelmatige follow-up en preventieve onderzoeken aanbevolen.De meest voorkomende aandoeningen zijn endocriene late effecten (waaronder schildklierziekte, hypothalamus-hypofysestoornissen en gonadale disfunctie), cardiale late effecten (waaronder cardiomyopathie, klepveranderingen, hartritmestoornissen en coronaire hartziekte) en terugkeer van kanker.Hoe kan het risico op late effecten worden verminderd? Het team rond Prof. Thorsten Langer geeft nuttige tips:Een gezonde levensstijl (normaal gewicht, uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en stoppen met roken).Regelmatige op risico afgestemde onderzoeken volgens nationale en internationale aanbevelingen (vooral levenslang voor asymptomatische patiënten).Gereguleerde overgang van pediatrisch-oncologische naar interne geneeskunde zorg (verschuiving van de focus van opvolgbehandeling naar preventie van late effecten).Multidisciplinaire samenwerking tussen verschillende specialisten (vanwege de diversiteit van mogelijke late effecten).