Korte- en langetermijneffect van kanker op werk en financiële resultaten van adolescenten en jongvolwassenen (AYA’s): een grootschalig bevolkingsgebaseerd geval-controle registeronderzoek in Nederland

Werk wordt beschouwd als een sleutelaspect van een gezond leven na kanker. Het stelt adolescenten en jongvolwassenen onder andere in staat om een gevoel van normaliteit te hebben (dagelijkse structuur), hun gevoel van identiteit terug te krijgen en financiële zekerheid te hebben, wat een positieve invloed heeft op hun algehele gezondheid en kwaliteit van leven. Helaas melden veel overlevenden ongewenste gevolgen van kanker en behandeling. Hieronder vallen werkloosheid, een lager inkomen en loopbaanheroriëntatie. Omdat jonge overlevenden aan het begin van hun professionele carrière staan en weinig of geen werkervaring hebben, kan (her)integratie in het arbeidsleven een grote uitdaging voor hen zijn.

Om de professionele en financiële situatie van overlevenden nader te bekijken, vergeleken onderzoekers rond Silvie Janssen overlevenden van kanker met leeftijds- en geslachtsgenoten uit de algemene bevolking in Nederland. De individuen werden vergeleken in het jaar van de kankerdiagnose, één jaar na de diagnose en vijf jaar na de diagnose om de korte- en langetermijneffecten van kanker (en behandeling) te onderzoeken. Wat deze studie bijzonder maakt, is dat de onderzoekers geen zelfgerapporteerde gegevens van de overlevenden hebben gebruikt met betrekking tot hun beroeps- en financiële situatie, maar objectieve registergegevens van het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek.

Wat zijn de bevindingen van deze studie?
De studie kon aantonen dat jonge overlevenden van kanker aanzienlijk minder kans hebben om werkzaam te zijn in vergelijking met de algemene bevolking, zowel op korte als lange termijn. Overlevenden ontvangen ook vaker arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. Persoonlijk en huishoudelijk inkomen verschilde echter niet tussen mensen met en zonder een geschiedenis van kanker. Het toonde ook aan dat vrouwen significant meer kans hebben op langdurige werkloosheid dan mannen. Het type behandeling heeft ook invloed op de beroepssituatie: meer invasieve therapieën (chemotherapie, bestraling en hormoontherapie) worden geassocieerd met werkloosheid. Dit suggereert dat een grotere behandellast overlevenden ook op lange termijn kan beïnvloeden. De resultaten van deze studie komen overeen met andere internationale studies naar overlevenden van kanker in de adolescentie of jongvolwassenheid die een verminderde werkgelegenheid en financiële situatie laten zien.

Wat vertelt deze studie ons niet?
Omdat dit registratiegegevens zijn en de overlevenden zelf niet zijn geïnterviewd, leren we niet de specifieke redenen voor werkloosheid. Sommigen kunnen hierdoor gedwongen worden vanwege de negatieve impact van hun kanker (en behandeling) of worden geconfronteerd met discriminatie op het gebied van werkgelegenheid, terwijl anderen misschien bewust kiezen voor een verandering van hun arbeidsstatus omdat hun levens- en carrièreperspectieven zijn veranderd als gevolg van hun ervaringen. Het enige wat zeker is, is dat overlevenden van kanker meer kans hebben om getroffen te worden door werkloosheid dan vergelijkbare mensen zonder een geschiedenis van de ziekte.

Wat is de conclusie van de onderzoekers?
Zelfs op basis van objectieve registergegevens is te zien dat overlevenden van kanker in de adolescentie of jongvolwassenheid vaker werkloos zijn dan vergelijkbare mensen uit de algemene bevolking. Hoewel financiële ondersteuning beschikbaar is en wordt opgenomen, hebben werklozen aanzienlijk lager inkomen. Daarom moeten proactieve, op maat gemaakte begeleiding en counseling aan overlevenden worden geboden. Het verstrekken van ondersteuning op het gebied van werkgelegenheid en financiële situatie vanaf het moment van de diagnose kan overlevenden helpen om hun weg (terug) te vinden in de werkwereld.