Słownik Nowotworów

Chemioterapia uzupełniająca to metoda leczenia wykorzystująca leki do zabijania komórek nowotworowych pozostałych w organizmie po leczeniu pierwotnym, takim jak operacja lub radioterapia. Metoda ta jest zwykle stosowana w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu raka i poprawy ogólnego wskaźnika przeżycia pacjenta.

Przeszczep allogenicznych komórek macierzystych to procedura medyczna, w której pacjent otrzymuje krwiotwórcze komórki macierzyste od genetycznie podobnego, ale nie identycznego dawcy. Zabieg ten jest często stosowany w przypadku chorób szpiku kostnego lub krwi, takich jak białaczka i chłoniak.

Alogeniczny przeszczep szpiku kostnego to procedura medyczna, w której pacjent otrzymuje zdrowe krwiotwórcze komórki macierzyste od genetycznie podobnego, ale nie identycznego dawcy w celu zastąpienia uszkodzonego lub chorego szpiku kostnego.

Antygen dojrzewania komórek B (BCMA) to białko znajdujące się na powierzchni komórek B, które są rodzajem białych krwinek zaangażowanych w odpowiedź immunologiczną. BCMA odgrywa kluczową rolę we wzroście, przeżyciu i różnicowaniu tych komórek.

Operacja oszczędzająca pierś, znana również jako lumpektomia, to zabieg chirurgiczny mający na celu usunięcie guza lub nieprawidłowej tkanki z piersi przy jednoczesnym zachowaniu jak największej części piersi. Jest on często stosowany w leczeniu raka piersi we wczesnym stadium i zwykle jest poprzedzany radioterapią w celu zminimalizowania ryzyka nawrotu raka.

Dawca haploidentyczny to członek rodziny, którego typ tkanki odpowiada dokładnie połowie markerów ludzkiego antygenu leukocytarnego (HLA) biorcy, stosowany często w przeszczepach szpiku kostnego, gdy w pełni dopasowany dawca nie jest dostępny.

Martwica popromienna to stan, w którym zdrowa tkanka ulega uszkodzeniu i obumiera w wyniku ekspozycji na radioterapię, zwykle stosowaną w leczeniu raka. Może to prowadzić do objawów, takich jak obrzęk, deficyty neurologiczne i inne powikłania w zależności od dotkniętego obszaru.

Opieka nad pozostałymi przy życiu pacjentami odnosi się do kompleksowej opieki zdrowotnej i wsparcia zapewnianego osobom, które zakończyły wstępne leczenie raka. Koncentruje się ona na monitorowaniu nawrotów, zarządzaniu długoterminowymi skutkami ubocznymi i zaspokajaniu potrzeb psychospołecznych, aby pomóc osobom, które przeżyły, prowadzić zdrowe życie.

Valrubicin jest lekiem chemioterapeutycznym stosowanym głównie w leczeniu raka pęcherza moczowego, który nie zareagował na inne metody leczenia. Działa poprzez zakłócanie wzrostu komórek nowotworowych, spowalniając lub zatrzymując ich rozprzestrzenianie się.

Inhibitory VEGF to leki, które blokują działanie czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), białka sprzyjającego tworzeniu się naczyń krwionośnych. Inhibitory te są stosowane w leczeniu różnych schorzeń, głównie niektórych rodzajów raka i chorób oczu, poprzez ograniczanie wzrostu naczyń krwionośnych, które dostarczają składniki odżywcze do guzów lub wpływają na wzrok.

Adiuwantowa terapia hormonalna to leczenie stosowane w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu raka po leczeniu pierwotnym, takim jak operacja. Polega ona na stosowaniu leków blokujących hormony, aby zapobiec wzrostowi komórek nowotworowych, szczególnie w przypadku nowotworów wrażliwych na hormony, takich jak rak piersi.

Chemioterapia dokanałowa to rodzaj leczenia raka, w którym leki chemioterapeutyczne są wstrzykiwane bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego otaczającego mózg i rdzeń kręgowy. Metoda ta jest stosowana do zwalczania komórek nowotworowych w ośrodkowym układzie nerwowym.

Chemioterapia paliatywna to rodzaj leczenia raka mający na celu złagodzenie objawów i poprawę jakości życia pacjentów z zaawansowanym rakiem. Jej celem nie jest wyleczenie nowotworu, ale złagodzenie bólu i innych objawów.

Cytotoksyczność komórkowa zależna od przeciwciał (ADCC) to proces, w którym komórki odpornościowe atakują i niszczą komórki oznaczone przeciwciałami. Mechanizm ten ma kluczowe znaczenie dla eliminacji zainfekowanych lub nowotworowych komórek w organizmie.

Elektrochemioterapia to zabieg medyczny łączący chemioterapię i impulsy elektryczne w celu zwiększenia skuteczności leków przeciwnowotworowych, stosowany głównie w leczeniu guzów skóry i guzów podskórnych.

Inhibitory szlaku Hedgehog to klasa leków, które blokują szlak sygnałowy Hedgehog, który bierze udział we wzroście i rozwoju komórek. Inhibitory te są stosowane głównie w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów, w których szlak ten jest nieprawidłowo aktywowany.

Terapia skojarzona odnosi się do stosowania więcej niż jednego leku lub podejścia terapeutycznego w leczeniu choroby lub stanu. Metoda ta jest często stosowana w celu zwiększenia skuteczności leczenia, zmniejszenia skutków ubocznych i zapobiegania lekooporności.

Terapia ogólnoustrojowa odnosi się do stosowania leków lub leczenia, które wpływa na cały organizm, a nie na określony obszar lub część. Jest powszechnie stosowana w leczeniu chorób, które rozprzestrzeniły się po całym organizmie, takich jak rak, poprzez krążenie w krwiobiegu w celu dotarcia do komórek w różnych lokalizacjach.

Terapia szczepionkowa to podejście do leczenia, które wykorzystuje szczepionki do stymulowania układu odpornościowego organizmu do walki z chorobami, w szczególności infekcjami i niektórymi rodzajami raka.

Zespół zwłóknienia popromiennego to stan, który występuje, gdy zdrowa tkanka staje się bliznowata i sztywna po ekspozycji na radioterapię, powszechnie stosowaną w leczeniu raka. Może to prowadzić do szeregu objawów w zależności od dotkniętego obszaru, w tym bólu, ograniczenia ruchu i upośledzenia funkcji.

Inhibitory apoptozy to substancje, które zapobiegają lub opóźniają proces apoptozy, czyli zaprogramowanej śmierci komórkowej niezbędnej do utrzymania zdrowego obrotu i rozwoju komórek w organizmie. Inhibitory te mogą być stosowane w terapiach medycznych w celu ochrony komórek przed przedwczesną śmiercią, szczególnie w chorobach, w których przeżywalność komórek jest zagrożona.

Inhibitory drobnocząsteczkowe to rodzaj leków zaprojektowanych w celu blokowania określonych enzymów lub białek w komórkach, które przyczyniają się do procesów chorobowych, takich jak rak. Leki te są zazwyczaj wystarczająco małe, aby łatwo wnikać do komórek i zakłócać działanie docelowych cząsteczek, pomagając spowolnić lub zatrzymać postęp chorób.

Inhibitory topoizomerazy to leki, które zakłócają działanie enzymów topoizomerazy, które pomagają zarządzać strukturą DNA podczas podziału komórek. Inhibitory te są głównie stosowane w leczeniu raka, aby zapobiec proliferacji komórek nowotworowych.

Limfocyty naciekające guz (TIL) to komórki odpornościowe, które przemieściły się z krwiobiegu do guza. Są one częścią naturalnego systemu obronnego organizmu i mogą rozpoznawać i atakować komórki nowotworowe, co może pomóc w spowolnieniu lub zatrzymaniu wzrostu guza.